Imaam Yuusuf Cali Keenadiid

 

 Imaam Yuusuf Cali Keenadiid

Hordhac

Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu ahaa halyeey Soomaaliyeed, hoggaamiye diimeed iyo siyaasadeed, oo caan ku ahaa halgankiisa ka dhanka ah gumeysiga iyo hoggaaminta bulshada Soomaaliyeed. Wuxuu door muhiim ah ka qaatay difaaca diinta Islaamka, dhaqanka Soomaaliyeed, iyo madaxbannaanida dalka. Taariikhdiisa ayaa si weyn loogu xasuustaa dagaalladii uu la galay gumeysigii reer Yurub iyo dadaalladii uu ku mideeyay bulshada Soomaaliyeed.

 

 

 Dhalashada iyo Asalka

Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu ku dhashay deegaanka Hobyo, oo ku yaalla gobolka Mudug, xilligii qarnigii 19-aad. Waxa uu kasoo jeedaa qoys sharaf leh oo ka tirsan bulshada Soomaaliyeed, waxaana lagu xasuustaa caqli badan, aragti fog, iyo hoggaamin karti leh oo uu ku hantay kalsoonida dadkiisa.

Waxbarashada iyo Barashada Diinta

• Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu waxbarashadiisa ka bilaabay deegaankiisa, isaga oo bartay Qur’aanka Kariimka ah iyo culuumta diinta Islaamka.
• Wuxuu xiriir dhow la sameeyay xarumo suufi oo muhiim ah oo ka jiray Soomaaliya iyo dalalka deriska ah, sida Yaman iyo Suudaan, halkaas oo uu ka bartay culuumta shareecada iyo mabaadi'da suufiyada.

Hoggaaminta iyo Halganka

Aasaaska Saldanadda Hobyo

Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu aasaasay Saldanadda Hobyo, oo noqotay xarun muhiim ah oo siyaasadeed iyo dhaqaale oo Soomaaliyeed. Saldanaddan waxay ku taagnayd mabaadi’do Islaami ah, waxayna hormuud ka ahayd ilaalinta dhaqanka iyo diinta Soomaalida.

La-dagaallanka Gumeysiga

• Gumeysiga Talyaaniga: Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu si xoog leh uga soo horjeestay gumeysiga Talyaaniga oo doonayay inuu gacanta ku dhigo deegaanno badan oo ka tirsan Hobyo iyo nawaaxigeeda. Wuxuu abaabulay ciidamo iyo dagaalyahanno Daraawiish ah si ay uga hortagaan faragelinta shisheeye.
• Wadahadallo Siyaasadeed: Marka laga reebo dagaallada hubaysan, Imaamku wuxuu sidoo kale caan ku ahaa xirfadiisa diblumaasiyadeed, isaga oo marar badan ku guuleystay inuu heshiisyo muhiim ah la galo hogaamiyeyaasha gobollada deriska ah iyo xitaa qaar ka mid ah gumaystayaashii reer Yurub.

Midnimada Soomaaliyeed

Imaam Yuusuf wuxuu ku dadaalay sidii loo heli lahaa midnimo Soomaaliyeed oo ka caagan kala-qaybsanaan iyo saameynta shisheeye. Wuxuu ka shaqeeyay dhismaha xiriir adag oo ka dhexeeya beelaha Soomaaliyeed, isagoo isticmaalaayay cilmi-diineed, gabayo, iyo khudbado dhiirrigelin ah oo ku baaqayay wadajir.

Waxqabadka Dhaqaalaha iyo Bulshada

• Dhaqaalaha: Hobyo waxay noqotay xarun ganacsi oo muhiim ah oo xiriir dhow la lahayd suuqyada gobolka. Imaamku wuxuu dhiirrigeliyay horumarinta kaabayaasha dhaqaalaha, ganacsiga xoolaha, iyo kalluumeysiga.
• Waxbarashada: Wuxuu aasaasay dugsiyo Qur'aan iyo xarumo waxbarasho oo bulshada u fidiya culuumta Islaamka iyo aqoonta kale ee muhiimka ah.
• Dhismaha Ciidanka: Imaam Yuusuf wuxuu dhisay ciidan adag oo ka hortaga weerarrada gumeysiga iyo kuwa gudaha ee khatar ku ahaa Hobyo.

Gabayada iyo Suugaanta

Sida hogaamiyeyaashii kale ee Soomaalida, Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu caan ku ahaa gabayo qiimo leh oo ka hadlayay:

• Midnimada iyo wadajirka bulshada.
• Ka hortagga saameynta gumeysiga.
• Ku faanidda dhaqanka iyo diinta Islaamka.Gabayadiisa waxay noqdeen kuwo dhiirrigeliyay jiilal badan oo Soomaaliyeed.

Geerida iyo Dhaxalka

• Geerida: Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu geeriyooday horraantii qarnigii 20-aad, wuxuuna ka tagay dhaxal taariikhi ah oo weyn oo ka mid ah taariikhda qaranimada Soomaaliyeed.

. Dhaxalka:

• Waxaa loo xasuustaa inuu ahaa halgamaa geesi ah oo u istaagay difaaca diinta, dhaqanka, iyo madaxbannaanida Soomaalida.
• Saldanadda Hobyo waxay noqotay tusaale taariikhi ah oo ku saabsan sida hoggaamiyeyaal Soomaaliyeed u heli karaan kalsoonida iyo taageerada dadkooda.

Gawagawo iyo Gunaanad

Imaam Yuusuf Cali Keenadiid wuxuu ka mid yahay halyeeyada ugu caansan taariikhda Soomaaliya. Hoggaamintiisa geesinimada leh, halgankiisa gumeysi-diidka ah, iyo dedaalkiisa ku aaddanaa horumarinta bulshada ayaa weli ku sii jira xusuusta shacabka Soomaaliyeed. Taariikhdiisu waxay dhiirrigelinaysaa jiilasha maanta iyo kuwa berrito.