Asalka Dhabta ah ee Soomaalida: Aragtiyo kala Duwan

Asalka Dhabta ah ee Soomaalida: Aragtiyo kala Duwan

 Asalka dhabta ah ee Soomaalida waa mowduuc xiiso badan oo ay ka jiraan aragtiyo kala duwan oo ay soo jeediyeen taariikhyahanno, cilmi-baarayaal, iyo dad dhaqanka iyo afka Soomaaliga bartay. Aragtiyaha ugu waaweyn ee laga hadlayo waxaa ka mid ah:

 

 

1. Aragtiyada Asalka Soomaalida

A. Aragtiyada Kushitiga

• Aragti aad loo aqbalay ayaa sheegaysa in Soomaalida ay ka tirsan yihiin qowmiyadaha Kushitiga ee bariga Afrika.
• Qowmiyadahan waxaa ka mid ah Oromada, Afar, Bejaha, iyo Saho, kuwaas oo la wadaaga luuqad iyo dhaqammo badan.
• Cilmi-baarisyo luuqadeed iyo hidde-side (DNA) ayaa muujiyay xidhiidh dhow oo ay Soomaalida la leeyihiin qowmiyadahaasi.

B. Aragtiyada Carabta

• Waxaa jira fikrado sheegaya in Soomaalida ay asal ahaan kasoo jeedaan Carabta, gaar ahaan qabiilo ka yimid Yaman iyo Xijaaz.
• Halka qaar ka mid ah Soomaalida ay sheegtaan in ay asal ahaan ka dhasheen qabiilo Carbeed, taariikhyahannada badankood waxay qabaan in xidhiidhka Carabta uu ahaa mid ganacsi iyo diin, balse uusan ahayn asal-dhalasho.

C. Aragtiyada Fariisiyiinta iyo Hindiya

• Qaar ka mid ah taariikhyahannada ayaa sheegaya in xiriir ganacsi oo dheer uu ka dhexeeyay Soomaalida iyo Faarisiyiinta, taasoo keeni kartay in dad Faarisiyi ah ay degeen xeebaha Soomaaliya.
• Ganacsatada Hindiya ee xiriirka la lahaa Soomaaliya xilligii hore ayaa iyaguna lagu tuhmayaa inay saameyn ku yeesheen dhismaha qowmiyadeed ee Soomaalida.

2. Raadadka Taariikheed ee Asalka Soomaalida

• Dhismayaal qadiimi ah sida kuwa laga helay Laas Geel waxay muujinayaan nolol dhaqan leh oo Soomaalida ay lahaayeen kumanaan sano ka hor.
• Qoraallo hore oo laga helay Masar iyo Finiiqiyiinta waxay tilmaamayaan in xeebaha Soomaaliya ay ku noolaayeen dad xoolo-dhaqato ah oo xiriir ganacsi la lahaa Masaarida.
• DNA baaritaan ayaa muujiyay in Soomaalida ay asal ahaan yihiin dad ku dhow qowmiyadaha bariga Afrika, gaar ahaan qabiilada Kushitiga.

3. Maxay Tahay Xaqiiqada Dhabta Ah?

• Inkastoo ay jiraan aragtiyo kala duwan, cilmi-baarista casriga ah waxay muujinaysaa in Soomaalida ay yihiin dad asal ahaan Kushitig ah, laakiin ay saameyn weyn ku yeesheen xiriirkii ay la lahaayeen Carabta, Faarisiyiinta, iyo qowmiyado kale.
• Taariikhda, dhaqanka, iyo luuqadda Soomaalida waxay muujinaysaa in ay yihiin dad ku suntan Afrika, gaar ahaan geeska Afrika, iyadoo xidhiidhkooda Carabta uu yahay mid taariikhi ah oo ganacsi iyo diineed.

Gunaanad:

Asalka dhabta ah ee Soomaalida wuxuu la falgalay taariikhda Geeska Afrika, iyadoo cilmi-baarista casriga ah ay muujineyso in Soomaalida ay yihiin dad Kushitig ah oo xiriir ganacsi, hidde, iyo dhaqan la lahaa Carabta, Faarisiyiinta, iyo qowmiyado kale oo deris la ah.